Bilişsel Beceriler Nelerdir?

Bilişsel beceriler okulda ya da sınıfta edinilen beceriler değildir. Okulda öğrenilen beceriler matematik, tarih gibi konuları içeren akademik becerilerdir. Genellikle insanlar bilişsel beceri ve akademik becerinin aynı şey olduğunu sanıyorlar. Aslına bakılacak olursa aralarında  büyük farklılıklar var.

 

Bilişsel beceri, kişilerin akademik konuları başarılı bir şekilde öğrenmeleri için ihtiyaç duydukları zihinsel kapasitedir.

 

Temel bilişsel beceriler etkili ve kolay okumamızı, düşünmemizi, anlamamızı, plan yapmamızı, hatırlamamızı ve problem çözmemizi sağlar.

Güçlü bilişsel becerilerin önemi şu şekilde sıralanabilir:

• Bilişsel beceriler güçlü olduğunda, akademik öğrenme hızlı, kolay, etkili ve eğlenceli olur.
• Bilişsel beceriler zayıf olduğunda, akademik öğrenme en iyi ihtimalle bir mücadele olur.
• Ayrıca bilişsel beceriler öğrenmenin temel araçlarıdır.

Diğer kritik önemli gerçek de bilişsel becerilerin geliştirilebilir olduğudur. Bilişsel beceriler, öğrenme becerileri, temel beceriler, öğrenme araçları (denilen şey her ne olursa olsun) kişinin yaşına göre geliştirilebilir, güçlendirilebilir ve pekiştirilebilir.

Einstein Noktası:

Bilişsel beceriler öğrenme becerileridir ve:

1. Bilgileri hazır bulundurmak ve saklamak için,
2. Durumları, hisleri işlemek, analiz etmek ve depolamak için,
3. Zihinsel resim oluşturmak, kelimeleri okumak ve kavramları anlamak için kullanılır.

Öğrenme birincil bir bilişsel işlevdir. Aldığımız bütün bilgiler çeşitli bilişsel beceriler ile işlenir.

Bilişsel Beceriler Nasıl Öğrenme Aracı Olur?

Güçlü bilişsel beceriler, öğrenmeyi ve çalışmayı daha kolay, daha hızlı ve daha verimli hale getirir. Etkili öğrenme, temel öğrenme araçlarının verimliliğine bağlıdır. Düşünme ve öğrenme araçları değişebilir ve gelişebilir. Bunun anlamı, herkes kolay, hızlı ve etkili bir şekilde öğrenebilir ve çalışabilir. Daha iyi bilişsel beceriler daha iyi, kolay ve hızlı öğrenmeye eşittir. Daha iyi öğrenme, daha büyük akademik ve iş başarısı, daha yüksek benlik saygısı ve hayatta daha geniş seçimler ve seçenekler sağlar.

Bilişsel Beceriler Performans ve Başarıyı Nasıl Etkiler?

Bir doktorun ultrason veya fMRI kullanması gibi, temel bilişsel becerilerimizin bir resmini çekebiliriz. Uygun testler, öğrenme becerilerimiz ile doğrudan etkilenen akademik ve çalışma etkinliklerimiz arasındaki neden ve sonuç ilişkilerini anlamamızı sağlamaktadır.

Aşağıda zayıf öğrenmenin (veya bilişsel becerilerin) iki örneği verilmiştir:

ÖRNEK 1:

Eğer bir öğrenci ses çıkarma ve hecelemeyle ilgili sorun yaşıyorsa, bu öğrencinin işitsel işlemleme becerisi de neredeyse her zaman zayıftır. Ses çıkarmak ve bir kelimeyi hecelemek için, öğrencinin kelimeyi harmanlayıp sesleri analiz etmesine izin veren güçlü bir işleme becerilerine sahip olması gerekir.

Problemin nedeni: Zayıf harmanlama, parçalara ayırma ve ses analizi.

Problemin etkisi:  Heceleme ve okuma  hataları.

ÖRNEK 2:

Bir matematik problemini çözmek için görselleştirme çok önemlidir. Eğer bir çocuk görselleştirmede zorluk yaşıyorsa, matematik problemlerinde  hafıza ve kavrayışta problem yaşıyordur.

Problemin nedeni: Zayıf görsel imge yaratma becerisi.

Problemin etkisi: Zayıf hafıza ve kavrayış.

Belirli beceriler ve başarılı bir öğrenme arasında doğrudan bir bağlantı vardır. Yukarıdaki örneklerde, öğrenci, harmanlama bölümlemesi ve ses analizinin temel becerilerini  güçlendirdikten sonra kelimeleri okuma ve heceleme becerisini geliştirmeyi bekleyebilir. Görselleştirme becerilerini de geliştirdikten sonra matematik problemlerini çözmesi daha kolay olacaktır.

Başarı İçin En Önemli Bilişsel Beceriler Hangileridir?

Beyin karmaşık ve çok yönlü  bir organ olduğu için öğrenme de karmaşık bir süreçtir. İlişkili birçok bilişsel beceri, akademik ve mesleki başarıya katkıda bulunur. Geniş ölçüde kategorize edilmiş bu kritik beceriler şunları içerir:

• Dikkat • Çalışan bellek • İşleme hızı • Uzun süreli hafıza • Görsel İşleme • İşitsel İşleme ve • Mantık ve Akıl Yürütme

Bu beceriler birbirine bağlıdır. Zihne giren tüm bilgi parçaları işlendiği ve üzerinde oynandığı için çoğu zaman çalışmalarında diğer becerilerle örtüşürler.

Aşağıdaki ayrıntılı liste, her bir becerinin olanak olanak sağladığı öğrenme göreviyle nasıl ilişkili olduğunu göstermektedir. Bir bilişsel becerinin gücü veya zayıflığı diğer bilişsel becerilerin genel etkililiğini etkiler.

Bu listeyi dikkatle okuyun. Her bir becerinin öğrenmeye nasıl katkıda bulunduğunu ve öğrenmenin kolay, hızlı ve başarılı olabilmesi için iyi çalışması gerektiğini göreceksiniz. Ayrıca öğrenme başarısının ve öğrenme güçlüğünün nedenlerinin zannettiğiniz kadar gizemli olmadığını da fark edeceksiniz.

DİKKAT

• Sürdürülebilir Dikkat, belirli bir süre görevde kalmanızı sağlar.
• Seçici Dikkat, bir dikkat dağıtıcı olduğunda bile görevde kalmanızı sağlar.
• Bölünmüş Dikkat, aynı anda iki veya daha fazla görevi yerine getirmenizi sağlar.

Dikkat etmeniz gerekenler: Uzun süredir görevde kalamama, dikkat dağıtıcı şeyleri göz ardı etme ya da  çoklu görevi yerine getirmeme, öğrencinin diğer akademik alanlarını da etkileyecek bilişsel becerilerini sınırlar.

ÇALIŞAN BELLEK

• Çalışan Bellek, bilgileri işlerken veya kullanırken kısa süreler boyunca bilgiyi tutma yeteneğidir.

Dikkat edilmesi gerekenler: Bilgiler, düzgün bir şekilde ele alınmayacak kadar uzun süre tutulamazsa, öğrenme güçlüğü başlayacaktır.

İŞLEME HIZI

• İşleme Hızı, beynin bilgileri ele alma oranıdır.

Dikkat edilmesi gerekenler: İşlem hızı yavaşsa, çalışma belleğinde saklanan bilgiler kullanılmadan önce kaybolabilir ve öğrencinin yeniden başlamasına gerek duyulur.

UZUN SÜRELİ HAFIZA

• Uzun Süreli Bellek, daha sonra kullanmak üzere bilgileri saklamak ve geri çağırmak için kullanılabilir.

Dikkat edilmesi gerekenler: Eğer bilgiyi saklama ve alma yeteneği azsa, yanlış sonuçlara ve yanlış cevaplara neden olabilir.

GÖRSEL İŞLEME

• Görsel İşleme, görsel imajları algılama, analiz etme ve düşünme becerisidir.
• Görsel ayırım; boyut, renk, şekil, mesafe ve nesnelerin yöneliminde farklılıkları görebilmektir.
• Görselleştirme zihinsel imgeler yaratır..

Dikkat edilmesi gerekenler: Görsel imgeler zayıf olduğunda, matematik problemlerini anlama gibi, öğrencinin zihnindeki kavram / nesneyi görmeyi gerektiren görevler yapılması zordur.

İŞİTSEL İŞLEME

• İşitsel İşleme, duyulan şeyi algılama, analiz etme ve kavramsallaştırma becerisidir ve okumayı öğrenmek için gerekli temel temel becerilerden biridir.
• İşitsel ayrım ise; ses, tonlama, süre olmak üzere seslerdeki işitme farklılıklarıdır.
• Sesbirim (fonemik) farkındalık ise; ses parçaları, kelimeleri seslerle karıştırmak, sözcükleri ayrı seslere ayırmak ve işlemek ve analiz etmek için bölümlere ayırma becerisidir.

Dikkat edilmesi gerekenler: Harmanlama, bölme ve ses analizi zayıfsa, okurken ve yazarken yazım sesleri çıkarmak zor ve hatalı olacaktır.

MANTIK VE AKIL YÜRÜTME

• Mantık ve Akıl yürütme becerileri, ve plan yapma becerileridir.

Dikkat edilmesi Gerekenler: Bu beceriler güçlü değilse, problem çözme, matematik gibi akademik etkinlikler zor olacaktır.

Öğrenme Karmaşıktır ama Gizemli Değildir

Öğrenme gerçekten de karmaşık bir süreçtir – belki de fark etmiş olduklarınızdan daha karmaşıktır. Ancak bir sır değildir. İyi haber, doğru bilgi ve eğitimle herkes daha iyi, daha hızlı ve daha kolay öğrenebilir. Doğru yaklaşımlar ile bilişsel beceriler güçlendirilip, öğrenme güçlüklerinin üstesinden gelinebilir.